Henk Gossink:
‘Wat heb je aan plan B, als plan A is wat je echt wilt?’
Tijdens de coalitieonderhandelingen belt een wethouder mij op. Hij wil even ‘iets tegen mij aanhouden’. De jonge onervaren fractie stelt het geduld en het vertrouwen van de formerende fractievoorzitter danig op de proef, uit de school klappen, onredelijke eisen stellen en regelmatig domweg onaangenaam in de omgang. Is het een idee als ik een avondje met de fractie ga broeden op de strategie? Ik geef aan dat de fractievoorzitter zo’n avond moet willen. Als zij dat ziet zitten, dan wil ik best een avondje vrij maken. Twee dagen later heb ik de fractievoorzitter aan de lijn. Zij heeft een heel ander verhaal. ‘Eigenlijk doet iedere week iemand wel iets onhandigs. De fractievoorzitters kunnen daar binnenskamers goed over spreken.
We lachen er ook wel om.’ Een avond zou misschien wel goed zijn, maar om een hele andere reden: de relatie van de fractie met de wethouder. Niet zelden laat de wethouder merken het gedrag van de fractie dom te vinden. De kwalificaties variëren van ‘riskant’ tot ‘onnozel’. De fractie heeft het er wel mee gehad en ziet op tegen samenwerking met deze ‘arrogante zak’. De partij heeft hem weliswaar tot de wethouderskandidaat gebombardeerd, maar de fractie denkt er in meerderheid inmiddels anders over. De fractievoorzitter wil vasthouden aan hem. Ze vat haar overweging onderkoeld samen: ‘Hij blijft onze beste kandidaat, maar hij zou wat meer mogen ontspannen.’ Ik schrik, want zo ken ik hem helemaal niet.
Als ik hem weer spreek, vraag ik voorzichtig hoe deze periode voor hem is. Hij heeft veel woorden nodig om zijn situatie te schetsen. Ik probeer zijn verhaal samen te vatten: ‘Het klinkt alsof je in de bijrijdersstoel langs een diep ravijn rijdt en je ruikt de alcoholwalm rond degene die het stuur vasthoudt’. Ik snap helemaal dat hij niet ontspant.
De mythe dat ‘ergens echt voor gaan’ helpt bij het behalen van succes is hardnekkig. Wat er bij hoort, is vasthouden aan je plan. Geen genoegen nemen met het lot, maar het lot in eigen hand nemen. Focus en energie richten op jouw ambitie. Deze mythe maakt het ontwikkelen van plan B tot bijzaak, of nog erger afleiding. Deze benadering heeft twee effecten. De eerste is dat we te veel uitgaan van ons eigen handelen en te weinig nadenken over de momenten waarop we niet zelf het stuur in handen hebben. Kunnen we daar tegen? Het tweede effect is dat de afwezigheid van plan B het ravijn uit mijn eerdere metafoor creëert. Als je niet hebt nagedacht over alternatieven, krijgt het uit de hand lopen van plan A bijna per definitie het karakter van een duik in het onbekende. Anders gezegd, wie handelt zonder plan B, komt al snel in het nauw en gaat daardoor rare sprongen maken. In de ‘paniekzone’ zien we mensen vluchten, vechten (wat deze wethouder deed) en bevriezen. Geen van drie is erg effectief.
Een gezonde verhouding tussen plan A en plan B is dat je plan A ontspannen en voortvarend op kan pakken, omdat plan B echt een goede tweede is. In de finish = de start werken we vooral aan jouw plan A, dat hoeft overigens helemaal geen nieuwe periode als wethouder te zijn.
Proeven van de finish is de start? Op 17 februari en 10 maart zijn er proeverijen bij Academium in Werkhoven. Opgeven kan via bijgaande link.
Ps: In dit geval liep het trouwens goed af. De wethouder heeft zijn excuus gemaakt aan de fractie en vertelt over zijn spanning in de onderhandelingen. Deze excuses zijn in dank aanvaardt. Hij is na twee jaar afgezwaaid, terug naar de zorgwereld. De fractievoorzitter blijkt een uitstekende opvolger van hem.
Contact: henk@knapacademie.nl
